Redelijk alledaagse vogels als de spreeuw of scholekster kunnen binnen afzienbare tijd grotendeels uit Nederland zijn verdwenen. Nog 20 andere vogelsoorten die nu nog niet op de Nederlandse Rode Lijst staan, zullen volgen. Deze nieuwe cijfers zijn naar boven gekomen dankzij een nieuwe onderzoeksmethode die Vogelbescherming samen met Sovon Vogelonderzoek heeft ontwikkeld: het Early Warning en Alert Protocol.
Nederland telt al 78 vogelsoorten die op de Rode Lijst staan. Tegen de tijd dat vogels op de Rode Lijst komen, is het echter vaak al te laat. De afgelopen 2 jaar is daarom door Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek hard gewerkt aan het ontwikkelen van een Early Warning en Alert Protocol (EWAP). Dit model geeft inzicht in mogelijke oorzaken voor een achteruitgang. Vogelsoorten die in de gevarenzone terecht dreigen te komen, komen daardoor veel eerder op de radar. Voor effectieve beschermingsmaatregelen is vroegtijdig ingrijpen een voorwaarde en deze methodiek maakt niet alleen dat mogelijk, Vogelbescherming weet door deze manier van kijken ook veel beter waar het probleem zit, en wat we moeten doen om de situatie te verbeteren.
22 soorten voor oranje stoplicht
Met behulp van het Early Warning en Alert Protocol EWAP heeft Vogelbescherming Nederland de Oranje Lijst opgesteld. Daarop staan 22 soorten die nog niet aan de criteria van de Rode Lijst voldoen maar waarvan wordt aangenomen dat ze dat in de nabije toekomst wel zullen gaan doen. Voor het opstellen van deze Oranje Lijst zijn de huidige populatietrends van alle broedvogelsoorten van Nederland in kaart gebracht. Deze trends zijn gelegd naast risico’s die verschillende soorten lopen in de toekomst, variërend van zeespiegelstijging en extreme droogte in overwinteringsgebieden tot intensivering van de landbouw en stikstofuitstoot.
Zelfs doodgewone soorten hebben het moeilijk in Nederland
Het EWAP geeft een zorgwekkend signaal. Tussen de 22 soorten die op de Oranje Lijst staan, zitten ook veel doodgewone soorten als grote lijster, spreeuw, kokmeeuw, scholekster, torenvalk of waterhoen. Soorten die nu nog elke dag overal te zien zijn, maar die een zeldzaamheid kunnen worden als geen actie wordt ondernomen. Met de signalen en informatie die EWAP genereert, wuil Vogelonderzoek Nederland onderzoek doen naar de achtergronden van de achteruitgang en effectieve maatregelen nemen om de negatieve trend te keren.
Zie voor meer informatie over het Early Warning en Alert Protocol en de Oranje Lijst de site van de Vogelbescherming.
bron: Vogelbescherming, 30/11/13
